Zespół Historyczno-Pamiętnikarski Oddziału SBP w Warszawie

12 maja 1964 r., z inicjatywy Józefy Korneckiej, członkini ZBP, ZBIAB i działaczki SBP, został utworzony Zespół Historyczno-Pamiętnikarski Oddziału Warszawskiego SBP (pierwotna nazwa: Sekcja Pamiętnikarsko-Historyczna Okręgu Stołecznego SBP).

W zebraniu inauguracyjnym udział wzięli czołowi przedstawiciele bibliotek warszawskich: Halina Chamerska, Regina Danysz-Fleszarowa, Barbara Groniowska, Alodia Kawecka-Gryczowa, Czesław Gutry, Helena Handelsman, Józefa Kornecka, Zofia Warczygłowa-Piotrowska, Jadwiga Szemplińska, Ksawery Świerkowski i Elżbieta Widerszalowa. Ustalono, ze głównym zadaniem Zespołu będzie zachowanie pamięci o zasłużonych dla bibliotekarstwa warszawskiego koleżankach i kolegach oraz ich osiągnięciach zawodowych. Określono też podstawowe formy działania: organizowanie spotkań wspomnieniowych, publikowanie tekstów biograficznych i gromadzenie materiałów dotyczących historii bibliotekarstwa warszawskiego ze specjalnym uwzględnieniem okresu okupacji.

Ponadto wybrano Zarząd Zespołu, do którego weszły: Helena Handelsman – przewodnicząca, Zofia Warczygłowa-Piotrowska – wiceprzewodnicząca oraz Józefa Kornecka, która została sekretarzem i pełniła tę funkcję przez 25 lat.

W kolejnych latach pracom Zespołu przewodniczyły: dr Irena Morsztynkiewiczowa (1969–1986), Ewa Pawlikowska (1987–1990), Elżbieta Widerszalowa (1991), Janina Cygańska (1992–2003) oraz Janina Jagielska (2003– ).

Przez 60 lat istnienia Zespołu systematycznie (z wyjątkiem okresu pandemii tj. od 2020 do października 2022 r.) realizowano podstawową formę działalności, czyli organizację spotkań poświęconych pamięci zmarłych bibliotekarzy warszawskich.

Publikowanie tekstów biograficznych rozpoczęto dopiero po nawiązaniu współpracy z Wydawnictwem Ossolineum, dzięki czemu, w l. 1974 i 1980 zostały wydane 2 pierwsze tomiki w serii „Książki o książce”. Kolejne ukazują się od 1991 r., w powstałej wówczas serii Wydawnictwa SBP „Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych” (do końca 2024 r. opublikowano tam 18 pozycji). ). Od 2000 r. zgodnie z tytułem serii i sugestiami ZG SBP w wydawanych tomikach zaczęto uwzględniać zasłużonych bibliotekarzy z terenu całego kraju, rozszerzając tym samym krąg wspominanych osób. Z dokumentacyjnego punktu widzenia ten ciąg publikacji stanowi największy dorobek Zespołu.

Z czasem Zespół poszerzał zakres i zasięg swoich działań nawiązując współpracę z instytucjami realizującymi podobne cele. Początkowo były to biblioteki warszawskie współorganizujące spotkania wspomnieniowe, potem współpraca objęła wspomniane wyżej wydawnictwa. W l. 1988-2015 nawiązano ją także z Redakcją Słownika pracowników książki polskiej na Uniwersytecie Łódzkim. Polegała na typowaniu nazwisk warszawskich bibliotekarzy, których biogramy powinny znaleźć się w kolejnych suplementach Słownika i wskazywaniu autorów haseł, bądź opracowaniu haseł przez członków Zespołu.

Od 2018 r., dzięki współpracy z Redakcją Portalu SBP, biograficzne teksty Zespołu i o Zespole zaistniały w Internecie. Należą do nich: biogramy rocznicowe znanych bibliotekarzy polskich zamieszczane w przypadające co 5 lat rocznice ich śmierci, Wykaz miejsc spoczynku zasłużonych bibliotekarzy warszawskich, aktualizowany co roku oraz strona internetowa Zespołu.

Ponadto w 2020 r. Zespół włączył się w tworzenie i korygowanie haseł zamieszczanych w Wikipedii, a dotyczących problematyki bibliotekarskiej. W efekcie kilkadziesiąt haseł autorstwa członków Zespołu zasiliło tę encyklopedię.

Od 2000 r. zgodnie z tytułem serii i sugestiami ZG SBP, w wydawanych tomikach Zespół zaczął uwzględniać zasłużonych bibliotekarzy z terenu całego kraju, nie tylko Warszawy, rozszerzając tym samym krąg wspominanych osób.

Bibliografia (chronologicznie)

Handelsman Helena: Z działalności Sekcji Pamiętnikarsko-Historycznej Okręgu Warszawskiego SBP, „Bibliotekarz” 1965, nr 1, s. 24-25

Morsztynkiewiczowa Irena: Zespół Historyczno-Pamiętnikarski Okręgu Stołecznego SBP, „Informator Bibliotekarza i Księgarza na rok 1978” 1977, s. 53-57.

Dybaczewska Maria, Warczygłowa-Piotrowska Zofia: 45 lat działalności Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego przy Zarządzie Oddziału Warszawskiego SBP, „Bibliotekarz” 2009, nr 10, s. 12-14.

Sadowska Jadwiga: Bibliotekarze we wspomnieniach Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego SBP, „Bibliotekarz” 2015, nr 5, s. 12-16

Jagielska Janina: 55-lecie Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, „Bibliotekarz” 2019, nr 5, s. 12-13

Jagielska Janina: Zespół Historyczno-Pamiętnikarski. Nowe zadania. „Bibliotekarz” 2021, nr 3, s. 21-22.

Jagielska Janina: Kalendarium Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego Warszawskiego Oddziału SBP za okres 1964-1923, s. 24, (maszyn., plik Word).

Sadowska Jadwiga: 60 lat Zespołu Historyczno-Pamiętnikarskiego Oddziału Warszawskieg Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, „Bibliotekarz” 2024, nr 4, s. 7-14.

Spotkania organizowane od początku istnienia Zespołu (z przerwą na okres pandemii) są dwojakiego rodzaju:

• wspomnieniowe, poświęcone poszczególnym bibliotekarzom lub ich grupom, odbywające się co najmniej raz w roku i gromadzące od kilkunastu do kilkudziesięciu osób,
• okolicznościowe, poświęcone rocznicom, bibliotekom, szkołom bibliotekarskim, inicjatywom organizacyjnym, wydawniczym, bibliograficznym, itp., mające niekiedy uroczystą oprawę oraz charakter sesji naukowych, na których referaty wygłaszali znani profesorowie i wybitni specjaliści i które potrafiły zgromadzić od kilkudziesięciu do ponad dwustu osób.

W okresie od grudnia 1964 r. do 31 grudnia 2024 r. odbyło się ogółem 114 takich spotkań, w tym 96 wspomnieniowych i 18 okolicznościowych. Spotkania wspomnieniowe dotyczyły 120 bibliotekarek i bibliotekarzy warszawskich (przy czym Wandę Dąbrowską, Janinę Cygańską, Jana Muszkowskiego i Antoniego Bachulskiego wspominano dwukrotnie, a Józefa Grycza i Bohdana Horodyskiego – trzykrotnie).

Serie wspomnieniowe >

Biogramy rocznicowe >

Biogramy encyklopedyczne >

Kalendaria >

Wykaz miejsc spoczynku >

Inne >