20 czerwca 2025 r. minęła 10. rocznica śmierci Mariana Walczaka (1946-2015), profesora, specjalisty w zakresie bibliotekarstwa i bibliologii.
Urodził się 5 lipca 1946 r. w Rudzie Wieczyńskiej (woj. wielkopolskie). Studiował filologię polską na Uniwersytecie A. Mickiewicza w Poznaniu (UAM). Dodatkowo w 1968 r. ukończył Międzywydziałowe Studium Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej. Tytuł magistra filologii polskiej uzyskał w 1969 r., a w 1979 r. Rada Wydziału Historycznego UAM przyznała mu stopień doktora nauk humanistycznych, w 1993 - doktora habilitowanego. W roku 1993 ukończył Podyplomowe Studium Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim. W 2006 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
Pracę zawodową rozpoczął jako nauczyciel języka polskiego i historii w Technikum Przemysłu Drzewnego w Jarocinie (1969-1976). W latach 1976-2002 był dyrektorem Państwowego Ośrodka Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie, a w latach 2002-2008 dyrektorem filii w Jarocinie warszawskiego Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej. Od 1995 r. był zatrudniony na UAM w Poznaniu. W ciągu 20 lat współpracy z uczelnią pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji. Był organizatorem i kierownikiem Zakładu Informacji Naukowej w Instytucie Pedagogiczno-Artystycznym UAM w Kaliszu, wicedyrektorem tego instytutu, prodziekanem ds. Nauki Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego UAM, a w latach 2007-2012 dziekanem Wydziału. W 2005 r. podjął współpracę z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Koninie, gdzie kierował Katedrą Informacji Naukowej w Instytucie Pedagogiki. W pracy naukowej zajmował się zagadnieniami o charakterze interdyscyplinarnym z zakresu historii gospodarczej, historii literatury, pedagogiki i bibliologii. Był autorem licznych artykułów popularyzujących bibliologię. Uczestniczył w opracowywaniu programów nauczania dla studiów bibliotekoznawczych i różnych form kształcenia ustawicznego dla bibliotekarzy i pracowników informacji.
Wypromował 350 magistrów pedagogiki w zakresie bibliotekarstwa i informacji naukowej, zrecenzował ok. 400 prac magisterskich. Prowadził seminarium doktoranckie, pod jego kierunkiem zakończono trzy przewody doktorskie. Był recenzentem prac doktorskich, jednej profesorskiej, autorem 30 recenzji wydawniczych.
Jego dorobek naukowy to 15 książek,17 publikacji, których jest współautorem, redaktorem lub współredaktorem, ok. 150 artykułów naukowych, popularnonaukowych, recenzji.
Aktywnie uczestniczył w pracach towarzystw naukowych, organizacji społecznych, społeczności lokalnych Kalisza i Jarocina. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Czytelniczego, Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Unii Wielkopolan, SBP. Publikował na łamach czasopism fachowych oraz w „Bibliotekarzu” i „Poradniku Bibliotekarza”.
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem „Zasłużony dla Województwa Wielkopolskiego”, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”, wyróżniony nagrodą Prezydenta Miasta Kalisza i nagrodami Rektora UAM w Poznaniu. Uhonorowany Nagrodą Główną im. Andrzeja Wojtkowskiego dla bibliotekarzy województwa wielkopolskiego za wybitne zasługi w pracy i dorobek naukowy w dziedzinie bibliotekarstwa i bibliotekoznawstwa (2008).
Zmarł 20 czerwca 2015 r., pochowany został na cmentarzu komunalnym w Jarocinie.
E.G.
Zob. też:
Patysiak Janina: Marian Walczak (1946-2015). W: Zostawili swój ślad. Warszawa : Wydaw. SBP, 2017, s. 236-243. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 15)