19 marca 2025 r. minęła 15. rocznica śmierci dr Barbary Białkowskiej (1932-2010), kontynuatorki najlepszych tradycji bibliotekarstwa dziecięcego, popularyzatorki literatury i kultury czytelniczej dzieci i młodzieży, pracowniczki Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej.
Urodziła się 11 czerwca 1932 r. w Siedlcach, w rodzinie inteligenckiej Mieczysława i Heleny Palusińskich. W Warszawie ukończyła szkołę ogólnokształcącą i zdała maturę w 1950 r. Studia polonistyczne rozpoczęła na UMCS w Lublinie. Kontynuowała je na Uniwersytecie Warszawskim (UW), gdzie uzyskała dyplom studiów zawodowych I stopnia (1953). W tym samym roku wyszła za mąż za Grzegorza Białkowskiego. Zaoczne studia magisterskie w zakresie filologii polskiej ukończyła w 1966 r. na UW
Od 1956 rozpoczęła pracę w Bibliotece m.st. Warszawy w Dziale Bibliotek Dziecięcych. Po uzyskaniu kwalifikacji bibliotekarskich powierzono jej prowadzenie nowo otwartej biblioteki wzorcowej na Mokotowie. Kierowała nią przez 5 lat, następnie podjęła pracę w Instytucie Książki i Czytelnictwa BN, gdzie przepracowała 23 lata (do 1992 r.). W 1978 r. uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych. Pasją jej było kształcenie i doskonalenie bibliotekarzy dziecięcych oraz instruktorów czytelnictwa dziecięcego. Prowadziła zajęcia dydaktyczne z literatury dziecięcej w policealnym studium dla bibliotekarzy w Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy i Wyższej Szkole Pedagogicznej ZNP. Była współorganizatorką i wykładowczynią na kursach dla bibliotekarzy i pracowników zagranicznych ośrodków slawistycznych, realizowanych przez Bibliotekę Narodową i Towarzystwo Łączności z Polonią Zagraniczną oraz organizatorką dużych wystaw ilustrujących rozwój piśmiennictwa dla dzieci i młodzieży.
Jest autorką ponad 70 publikacji. Przygotowała m.in. Wykaz działów katalogu rzeczowego w bibliotekach publicznych dla dzieci wraz ze wskazówkami metodycznymi, Wskazówki w sprawie organizacji czytelnictwa dzieci, katalog wzorcowy Książki dla bibliotek. Literatura dla dzieci i młodzieży 1945-1970.
Należała do założycieli Polskiej Sekcji IBBY. Uczestniczyła w pracach Międzynarodowego Zespołu Naukowo-Badawczego ds. Literatury Dziecięcej przy UW. Zaangażowała się także w prowadzenie biblioteki tyflologicznej Zakładu dla Niewidomych w Laskach.
Znaliśmy ją i podziwialiśmy jako tytana pracy, osobę niezwykle życzliwą, pogodną, mimo przeciwności, które towarzyszyły jej życiu.
Zmarła 19 marca 2010 r. w Warszawie, pochowana na Cmentarzu Komunalnym (d. wojskowym) na Powązkach.
K.K.
Zob. też:
Lewandowicz-Nosal Grażyna: Barbara Białkowska (1932-2010). W: Teoretycy i praktycy polskiego bibliotekarstwa. Warszawa : Wydaw. SBP, 1912, s. 25-31. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 12)