Bonifacja Jaworska, czarno-biała fotografia kobiety w średnim wieku

11 marca 2025 r. minęła 15. rocznica śmierci Bonifacji Jaworskiej (1926-2010), wieloletniej bibliotekarki Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie.

Urodziła się 12 lutego 1926 r. w miejscowości Dziesiąta koło Lublina jako córka Wiktora i Julianny. Rodzice przenieśli się do wsi Kalinówka, gdzie Bonifacja uczęszczała do miejscowej szkoły powszechnej. W latach 1942-1944 uczyła się na tajnych kompletach, a w latach 1944-1948 w gimnazjum i liceum ogólnokształcącym w Lublinie. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości podjęła studia historyczne na Wydziale Humanistycznym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i w 1952 r. uzyskała tytuł magistra filozofii w zakresie historii. W latach 1952-1956 pracowała w Bibliotece KUL. Od 1953 r. prowadziła wypożyczalnię miejscową i międzybiblioteczną. W 1956 r. przeniosła się do Szczecina. 1 września 1956 r. powierzono jej stanowisko kierownika Działu Udostępniania Zbiorów w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej (WiMBP) w Szczecinie. Ukończyła roczny korespondencyjny kurs dla pracowników fachowych bibliotek zakładowych oraz kurs bibliograficzny, prowadzony przez Państwowy Ośrodek Kształcenia Korespondencyjnego Bibliotekarzy (POKKB) w Warszawie. Od 1 sierpnia 1962 r. awansowała na stanowisko kustosza.

Popularyzowała zbiory WiMBP oraz propagowała nowe rozwiązania. W 1962 r. brała udział w opracowaniu informatora Ważniejsze nabytki XV-lecia Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Szczecinie za lata 1945-1959 (1962). W 1968 r. w artykule Rola książki na statku M/S Nimfa („Bibliotekarz Zachodniopomorski” 1968, nr 1/2) analizowała czytelnictwo członków załogi. Zwracała także uwagę na wpływ wolnego dostępu do półek dla rozwoju czytelnictwa (Wolny dostęp do półek a rozwój czytelnictwa („Poradnik Bibliotekarza”1970, nr 3). W latach 1964-1966 badała organizację i stan bibliotek związków zawodowych w Szczecinie. W artykule Księgozbiory bibliotek związkowych w Szczecinie w świetle badań i w świetle instrukcji CRZZ („Bibliotekarz Zachodniopomorski” 1970, nr 3) krytycznie oceniła ich stan. W 1965 r. ukazał się drukiem Alfabetyczny Katalog Czasopism WiMBP w Szczecinie pod jej redakcją. Od 1963 r. rozpoczęła badania czytelnictwa w hotelach robotniczych, przygotowując dysertację doktorską, która miała dotyczyć czytelnictwa mieszkańców szczecińskich hoteli robotniczych w latach 1963-1965, nie została jednak ukończona. Wprowadzała różne formy propagowania czytelnictwa i wyróżniała się zdolnościami dydaktycznymi. Przez wiele lat wykładała na kursach bibliotekarskich organizowanych przez WiMBP w Szczecinie i prowadziła praktyki wakacyjne dla studentów bibliotekoznawstwa.

We wrześniu 1974 r., ze względu na problemy ze zdrowiem zrezygnowała z kierowania Działem Udostępniania Zbiorów, przechodząc z dniem 1 grudnia 1974 r. do Działu Informacyjnego, gdzie prowadziła różnego rodzaju kartoteki, m.in. regionalne. Brała udział w opracowaniu publikacji: Szczecin humanistyczny. Informator bibliograficzny (1981); Szczecin literacki. 1945-1985. Informator (1986); Bibliografia działalności piśmienniczej bibliotekarzy Szczecina 1945-1975 (1978). Od 1982 r. pracowała w Dziale Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. W 1987 r. przeszła na emeryturę, ale przez prawie dziesięć lat pracowała w Bibliotece w mniejszym wymiarze czasu pracy.

Działała aktywnie w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, pełniąc funkcję sekretarza Zarządu Okręgu SBP. Była także członkiem Komisji Rewizyjnej ZG SBP oraz Komisji Kulturalno-Oświatowej Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki. Działała również w Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólny Dom”.

Za swoją działalność została odznaczona odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1966), odznaką „1000-lecia Państwa Polskiego”(1966), Honorową Odznaką Gryfa Pomorskiego (1967), Srebrnym Krzyżem Zasługi (1973) oraz Złotym Krzyżem Zasługi (1979).

Zmarła 11 marca 2010 r. w Szczecinie. Została pochowana na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 45D, rząd M2, nr grobu 28).

M.P.

Zob. też:

Judek Cecylia: Bonifacja Jaworska (1926-2010). W: Organizatorzy, bibliografowie, dydaktycy. Warszawa : Wydaw. SBP, 2015, s. 120-126. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 14)

Milewska Lidia: Bonifacja Jaworska - nestorka bibliotekarzy szczecińskich. „Bibliotekarz Zachodniopomorski” 1995 nr 3, s. 42-45