30 lipca 2025 r. minęła 20. rocznica śmierci Janiny Czesławy Błażewicz (1900-2005), st. kustosz dyplomowanej, pracowniczki Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy.
Janina Błażewicz, córka Mateusza i Kazimiery z Godlewskich, urodziła się 25 października 1900 r. w Astrachaniu (Rosja) i tam ukończyła siedmioklasowe Gimnazjum Maryjskie. W 1922 r. rodzina powróciła do Warszawy. W 1923 r. Janina wstąpiła (jako wolna słuchaczka) na Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Warszawskiego (UW). W 1930 r. zdała eksternistycznie maturę, a w 1931 r. otrzymała dyplom magistra filozofii w zakresie historii. Po ukończeniu kursu pedagogicznego od 1932 r. pracowała jako nauczycielka w szkołach średnich ogólnokształcących i zawodowych w Warszawie i Łodzi. Po rocznej praktyce (1936) w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy przy ul. Koszykowej od 1 listopada 1937 r. powierzono jej gromadzenie i opracowanie księgozbioru do organizowanej przez Julię Millerową Czytelni Młodzieżowej, pierwszej tego typu placówki w Warszawie, uruchomionej w marcu 1938 r. Rozwój Czytelni przerwała wojna. Od 1940 do połowy 1942 r. Janina Błażewicz była oddelegowana do pracy w wypożyczalniach na Bielanach i na Powązkach. W lecie 1942 r. powróciła do Czytelni Młodzieżowej i włączyła się do pracy konspiracyjnej, ucząc na tajnych kompletach prowadzonych przez Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci na Żoliborzu.
Na jesieni 1942 r. na mocy rozporządzenia niemieckiego starosty wszystkie placówki Biblioteki Publicznej zostały zamknięte dla czytelników. Na Koszykowej pozostali nieliczni pracownicy, a pozostałych oddelegowano do pracy w różnych agendach Zarządu Miasta. Janina Błażewicz pracowała jako sekretarka w Ośrodku Opieki i Zdrowia. W czasie Powstania Warszawskiego prowadziła tam punkt sanitarny. Po upadku powstania przeszła wraz z matką przez obóz w Pruszkowie, skąd wywieziono je w okolice Miechowa.
W marcu 1945 r. przeniosła się do Łodzi, gdzie zorganizowała bibliotekę w Centralnym Robotniczym Domu Kultury. Do Warszawy powróciła w październiku 1947 r. i objęła kierownictwo Działu Bibliotek Społecznych (kompletów ruchomych) w powstałej po wojnie na Żoliborzu, pod patronatem Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Bibliotece Dzielnicy Północ. W 1948 r. placówki tej Biblioteki podporządkowano Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy. Kontynuowała prace nad organizacją sieci wypożyczalń kompletów ruchomych dla zakładów pracy na terenie Warszawy. Równocześnie, w latach 1947/1948 i 1948/1949, uczyła w III Miejskim Gimnazjum i Liceum dla Dorosłych oraz wykładała na kursach organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. W 1950 r. objęła stanowisko st. radcy w Ministerstwie Kultury i Sztuki - w Centralnym Zarządzie Bibliotek - zajmując się polityką uzupełniania zbiorów w bibliotekach publicznych. W 1956 r. po ukończeniu rocznego kursu w Państwowym Ośrodku Korespondencyjnego Kształcenia Bibliotekarzy powróciła do Biblioteki na Koszykowej jako kierowniczka Ośrodka Instrukcyjno-Metodycznego Bibliotek dla Dorosłych, a w latach 1958-1964 kierowniczka Oddziału Doboru i Melioracji Księgozbioru. Następnie pracowała w tym dziale jako instruktorka do przejścia na emeryturę w 1968 r. W 1966 r. została mianowana kustoszem dyplomowanym (na podstawie dorobku naukowego).
Napisała artykuł „Notatka o Czytelni Młodzieżowej’” do księgi jubileuszowej Biblioteki na Koszykowej („Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie” pod red. S. Tazbira, Warszawa, 1961). Była współredaktorką „Świetlic Dziecięcych”, organu Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i brała udział w opracowaniu wydawnictwa „Książki w Bibliotece” Instytutu Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. Współpracowała z „Nowymi Książkami” i „Poradnikiem Bibliotekarza”.
Działała aktywnie w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, była członkiem Prezydium ZG SBP (1957-1960) oraz przewodniczącą Sekcji Bibliotek Powszechnych ZG SBP (1959-1963). Wygłaszała wykłady w Ośrodku Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie, brała także czynny udział w konferencjach organizowanych przez SBP. Była również członkiem Komisji Bibliotecznej przy Zarządzie Głównym Związku Zawodowego Pracowników Kultury.
Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, otrzymała też Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”.
Zmarła w Warszawie 30 lipca 2005 r.
Zob. też:
Dybaczewska Maria: Janina Błażewicz (1900-2005). W: Bibliotekarze warszawscy zmarli w latach 1997-2007, Warszawa : Wydaw. SBP, 2010, s. 26-27. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 11)