2 lutego 2025 r. mija 10. rocznica śmierci Rafała Kozłowskiego (1929-2015), bibliotekarza bibliotek naukowych specjalnych, wicedyrektora Biblioteki Narodowej.
Urodził się 17 listopada 1929 r. we Lwowie. W 1945 r. rodzina zamieszkała w Krynicy, gdzie Rafał uzyskał maturę. W 1949 r. rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim.
1 marca 1951 r. rozpoczął pracę w Bibliotece Instytutu Techniki Budowlanej. W 1952 powierzono mu w Bibliotece Dział Udostępniania Zbiorów. W styczniu 1961 r. objął kierownictwo Biblioteki Instytutu. W tym czasie zapoznał się gruntownie ze wszystkimi problemami i zadaniami Biblioteki, przeprowadził selekcję zbiorów, jednocześnie uzupełniając księgozbiór o najnowsze publikacje polskie i zagraniczne. Zajmował się również zasadami opisu dokumentów, wprowadził wolny dostęp do półek, co bardzo ułatwiło czytelnikom korzystanie ze zbiorów. Zajmował się szkoleniem młodszych kolegów, prowadził praktyki.
W styczniu 1971 r. został powołany na stanowisko zastępcy dyrektora w Bibliotece Narodowej (BN), sprawując nadzór nad wszystkimi sprawami związanymi z gromadzeniem, opracowaniem i udostępnianiem tzw. zbiorów nowych (wydanych od 1801 r.). W marcu 1972 r. został awansowany na stanowisko starszego kustosza dyplomowanego, a od października 1973 objął kierownictwo Działu zbiorów Specjalnych – organizował wiele wystaw w Pałacu Rzeczypospolitej, na terenie kraju i za granicą. W tym czasie jego zainteresowania skupiały się na organizacji, działalności oraz kierunkach rozwoju bibliotek narodowych i dużych bibliotek naukowych na świecie. Rafał Kozłowski wiele podróżował, brał udział w międzynarodowych konferencjach naukowych.
W listopadzie 1982 r. został odwołany z pełnionej funkcji, ale pozostał w BN, początkowo jako kierownik Działu Zbiorów Specjalnych, od 1983 r. jako kierownik Biura Międzynarodowej Wymiany Wydawnictw. Równocześnie otrzymał dodatkowo stanowisko zastępcy kierownika Działu Administracyjno-Technicznego i gospodarza nowego gmachu na Polu Mokotowskim. Do jego zadań należało zapewnienie prawidłowego użytkowania pomieszczeń, wyposażenia i urządzeń technicznych, utrzymanie porządku i właściwego zabezpieczenia mienia i osób.
Od lipca 1988 r. objął kierownictwo Biblioteki Wydziałowej Instytutu Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Osobiście i z dużą starannością kierował gromadzeniem zbiorów, umiał przekonać władze Wydziału o potrzebach finansowych Biblioteki, dbał o wizerunek i prestiż Biblioteki, a także o pracowników – pomagał im w podnoszeniu kwalifikacji, zachęcał do studiowania, wspierał swoją wiedzą. Zadbał o wczesną i szybką komputeryzację.
Znajdował czas na działalność społeczną. Był przewodniczącym Komisji Kultury Związku Zawodowego Pracowników Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, sekretarzem Zarządu Koła Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa. Aktywnie działał w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich m.in. w Sekcji Bibliotek Naukowych, był członkiem ZG SBP, Komisji Współpracy Zagranicznej SBP, organizował i współorganizował spotkania fachowe, organizował wycieczki bibliotekarzy warszawskich do bibliotek na terenie kraju.
Miał bardzo bogate doświadczenie zawodowe, duże umiejętności organizacyjne. Był człowiekiem o wysokiej kulturze osobistej, niekonfliktowym, bardzo życzliwym dla współpracowników, prostolinijnym, uczciwym, pracowitym i wesołym.
Odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju, odznaką Zasłużony Działacz Kultury, Honorową Odznaką Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
M.S.-C.
Zob. też:
Nałęcz Barbara: Rafał Kozłowski (1929-2015). W: Zostawili swój ślad. Warszawa: Wydaw. SBP, 2017, s. 128-136. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 15)