40. rocznica śmierci Barbary Groniowskiej

2 marca 2025 r. minęła 40. rocznica śmierci Barbary Groniowskiej (1889-1985), bibliotekarki, badaczki czytelnictwa dzieci i młodzieży.

Urodziła się 22 listopada 1889 r. w Warszawie. W 1912 r. rozpoczęła studia medyczne w Szwajcarii, przerwane wybuchem I wojny światowej. W latach 1916-1918 pracowała jako nauczycielka w szkołach powszechnych, a w 1928 r. rozpoczęła pracę w Towarzystwie Bibliotek dla Dzieci. Kierowała sześcioma placówkami, prowadząc jednocześnie jedną z nich. Przeprowadzała w niej obserwacje nad czytelnictwem dzieci. Wyniki zawarła w pracy Zainteresowania dzieci i młodzieży. Czytelnictwo dzieci i młodzieży, opublikowanej wspólnie z Heleną Radlińską i Marią Gutry (1932).

W latach 1933-1935 prowadziła wykłady z literatury dziecięcej i czytelnictwa w Państwowym Instytucie Nauczycielskim oraz na Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej. Była również recenzentką w komisji Oceny Książek do Czytania Młodzieży i Dzieci.

W 1936 r. została kierowniczką Biblioteki nr 2 przy ul. Karolkowej. Stosowała w niej nowe, atrakcyjne formy pracy z czytelnikiem, przeprowadziła m.in. pierwszą lekcję biblioteczną. Szczególną uwagę zwracała na szkolenie czytelników nowych w bibliotece, ale także uczestników koła stałych czytelników i większych grup dzieci podczas wycieczek do biblioteki.

W kwietniu 1945 r. podjęła pracę w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy jako zastępca kierowniczki Sekcji Biblioteki dla Dzieci i jako kustosz w Muzeum Książki Dziecięcej. Od listopada tego roku zajmowała się księgozbiorami bibliotek i sprawowała opiekę metodyczną nad częścią z nich. Od 1949 r. do sierpnia 1953, kiedy to przeszła na emeryturę, pełniła funkcję kierownika Sekcji Bibliotek dla Dzieci, łącząc ją z zajęciami prelegenta na kursach organizowanych przez Bibliotekę Publiczną. Po przejściu na emeryturę pozostała czynna zawodowo jako członek Komisji Oceny Książek dla Dzieci i Młodzieży przy Centralnym Zarządzie Bibliotek, członek rady pedagogicznej Państwowego Zaocznego Kursu Bibliotekarskiego, wykładowca na licznych kursach.

Jest autorką i współautorką wielu publikacji zawierających kompendium wiedzy o organizowaniu i prowadzeniu bibliotek dla dzieci, o specyficznych formach pracy, gdzie dużo miejsca poświęciła przysposobieniu czytelniczemu – szkoleniu dzieci i młodzieży na ćwiczeniach (lekcjach bibliotecznych) dostosowanych do wieku i programu nauczania, m.in.: Szkolenie czytelnika,[w:] Formy pracy w bibliotekach dziecięcych (1939), Jak korzystać z czasopism („Dzieci i Wychowawca” 1946 nr 3/4), Sekcja Bibliotek Dziecięcych („Bibliotekarz” 1974 nr 11/12, z M. Gutry), Biblioteki publiczne dla dzieci (1952), Organizacja i metody pracy bibliotek dziecięcych (1957), skrypt Wskazówki metodyczne przy poznawaniu literatury dziecięcej (1958, z Felicją Neubert). Opracowała materiały z ogólnopolskiego konkursu dla bibliotek dziecięcych Doświadczenia turnieju czytelniczego „Jedziemy w świat” (1958). Uczestniczyła w przygotowaniu Bibliografii literatury dla dzieci i młodzieży 1945-1960 (1963).

Wspominana jako mądry, bardzo dobry zwierzchnik, wybitna specjalistka, ogromnej wiedzy bibliotekarka, wspaniały człowiek i niezawodny przyjaciel, dla pracowników była życzliwa, rozumiała ich problemy i potrzeby, pomagała w trudnych sytuacjach życiowych. Imponowała wielką siłą ducha, niezwykłą jasnością umysłu i zainteresowaniem sprawami ludzkimi.

W uznaniu zasług w 1958 r. została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

M.S.-C.

Zob. też: