60 rocznica śmierci Piotra Maślankiewicza

13 lipca 2024 r. minęła 60 rocznica śmierci Piotra Maślankiewicza (1906-1964), bibliotekarza, bibliografa, organizatora społeczno-kulturalnego.

Piotr Maślankiewicz urodził się 18 czerwca 1906 r. w Łodzi, w rodzinie robotniczej. Ukończył tam szkołę podstawową i uczęszczał do Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika, którego nie ukończył. Wykształcenie średnie uzupełniał jako samouk. W latach 1926-1928 pracował w Bibliotece Głównego Urzędu Miar w Warszawie. W 1928 rozpoczął studia w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej pod kierunkiem Heleny Radlińskiej. Pracę egzaminacyjną na temat zagadnień teoretycznych i praktyczno-organizacyjnych sieci bibliotek powszechnych pt. „Sieć bibliotek w województwie łódzkim” napisał pod kierunkiem Fustyna Czerwijowskiego.

W 1930 r. podjął pracę w Poradni Bibliotecznej Warszawskiego Koła ZBP, a następnie na zlecenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Wydziału Oświaty Pozaszkolnej współpracował w przygotowaniu publikacji Biblioteki oświatowe. Spis na dzień 1. I. 1930 oraz tablice statystyczne. Od maja 1932 r. kierował Biblioteką Powiatową w Hrubieszowie, od 1 września 1933 r. pełnił funkcję instruktora bibliotek Kuratorium Okręgu Szkolnego w Lublinie a od lutego 1935 r. do wybuchu II wojny światowej  pracował w Centrali Bibliotek Powiatowych przy Urzędzie Wojewódzkim Śląskim w Katowicach. Podczas okupacji był zatrudniony w Bibliotece Gazowni Miejskiej w Warszawie, księgarni L. Arcta i bibliotece SGGW.

Współpracował też z  Armią Krajową opracowując dla Komendy Głównej meldunki o zniszczeniach przez Niemców w nauce, kulturze i oświacie.

W latach 1946-1950 pełnił funkcje dyplomatyczne w Sztokholmie i Hamburgu. Po powrocie do kraju zajął się pracą redakcyjną i bibliograficzną w Dziale Wydawnictw SBP (1954-1956), w wydawnictwie „Wiedza Powszechna” (1956-1958) i Zachodniej Agencji Prasowej (1959-1961). Od 1961 r. zbierał materiały do bibliografii niemcoznawczej Instytutu Zachodniego, której nie zdołał ukończyć.

W czasie pracy w Hrubieszowie, Lublinie i Katowicach opracował koncepcję organizacji bibliotek powszechnych, w tym: system doboru księgozbiorów ruchomych, centralnego opracowania i oprawy, współpracy międzybibliotecznej, o czym pisał w publikacjach: Uwagi o czytelnictwie w Okręgu Szkolnym Lubelskim („Dziennik Urzędowy w Okręgu Szkolnego Lubelskiego” 1933/1934), Akcja Biblioteczna w Okręgu Szkolnym Lubelskim („Z Oświaty Pozaszkolnej w Okręgu Szkolnym Lubelskim” nr 2), Plan i realizacja sieci wojewódzkiej na przykładzie Śląska (w: IV Zjazd Bibliotekarzy Polskich. Referaty. Cz.1, 1936). Pisał też o Śląsku: Jak lud śląski wracał do macierzy (1937, wspólnie z E. Imielą) i Koń trojański propagandy niemieckiej (1938, pod kryptonimem P.G.).

Piotr Maślankiewicz był jednym ze współorganizatorów, a następnie sekretarzem Lubelskiego Koła Związku Bibliotekarzy Polskich, podobną rolę odegrał w powołaniu w 1937 r. Śląskiego Koła ZBP. Uczestniczył w powołaniu pierwszego w kraju Korespondencyjnego Kursu Bibliotekarstwa w 1937 r. organizowanego przez Instytut Oświaty Pracowniczej, Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy, Poradnię Biblioteczną i Wolną Wszechnicę Polską i był na nim wykładowcą. Wraz z Stanisławem Geppertem opracował skrypt Kontrola wyników pracy bibliotek. W czasie okupacji brał udział w konspiracyjnych pracach nad projektem ustawy bibliotecznej i zbierał materiały do dziejów ZBP. W latach 1954-1956 oprócz pracy w Dziale Wydawniczym SBP uczestniczył także w Komitecie Redakcyjnym „Bibliotekarza”.

Za zasługi dla rozwoju oświaty i bibliotekarstwa odznaczony został wawrzynem Polskiej Akademii Literatury.

Zmarł 13 lipca 1964 r. w Warszawie.

I.W.