Janina Kościów

20 lipca 2024 r. mija 10 rocznica śmierci Janiny Kościów (1929-2014), bibliotekarki, organizatorki bibliotek szpitalnych, działaczki społeczno-kulturalnej na Opolszczyźnie.

Urodziła się  18 czerwca 1929 r. w Małogoszczy w rodzinie inteligenckiej. Naukę szkolną rozpoczęła w Kielcach, w czasie wojny ukończyła klasę gimnazjalną na tajnych kompletach, po wojnie kontynuowała naukę w Gimnazjum Sióstr Nazaretanek, następnie w Liceum Pedagogicznym. W 1949 r. rozpoczęła studia psychologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim, a po likwidacji wydziału, kontynuowała studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym. Jako specjalizację wybrała bibliotekarstwo, które ukończyła pod kierunkiem prof. Antoniego Knota. Z Opolem związała się przez małżeństwo ze Zbigniewem Kościówem, kompozytorem i muzykiem.

Od 1955 r. pracowała jako bibliograf w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej (WiMBP) w Opolu. Większą satysfakcję sprawiało jej stanowisko instruktorskie, kontakt z placówkami bibliotecznymi. Była organizatorką spektakularnych akcji kulturalnych „Nieprzetarte szlaki”, promując polską literaturę współczesną, organizując spotkania z pisarzami w najodleglejszych miejscowościach Opolszczyzny.

Zainicjowała wydawanie czasopisma bibliotekarskiego „Pomagamy Sobie w Pracy”. Zamieszczała w nim m.in. wywiady z autorami książek mówiącymi o asymilacji społecznej na Ziemiach Odzyskanych. Pisała do prasy regionalnej i czasopism bibliotekarskich, prezentowała utwory literackie na antenie opolskiego radia. Jej dorobek piśmienniczy liczy ponad 180 pozycji. Za osiągnięcia w popularyzacji literatury i czytelnictwa była wielokrotnie nagradzana.

Zorganizowała kilkanaście filii bibliotecznych, pierwszy w kraju oddział muzyczny w WiMBP w Opolu. Kolejną jej pasją była biblioterapia oraz organizacja bibliotek szpitalnych. Przez 10 lat prowadziła w nowatorski sposób bibliotekę w Wojewódzkim Specjalistycznym Zespole Neuropsychiatrycznym. Organizowała imprezy artystyczne wykorzystujące twórczość uzdolnionych pacjentów. Była czynnym pedagogiem, przez 19 lat wykładała przedmioty zawodowe w Państwowym Studium Kulturalno-Oświatowym i Bibliotekarskim w Opolu. Łączyła obowiązki zawodowe z pracą społeczną w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Stowarzyszeniu „Rodzina Katyńska”.

Interesowała się bibliofilstwem. W czasie rocznego pobytu w Londynie poznała artystę książki Stanisława Gliwę. Życiorys i osiągnięcia wielkiego typografa przedstawiła w kilku artykułach. Podróżowała po Europie, skąd przesyłała do Polski korespondencje, opisując wybitne osobistości polonijne i spotkania literackie. Była osobą o niezwykłej kreatywności, poczuciu humoru, prowadziła bogate życie towarzyskie.

Za pracę zawodową i społeczną została wyróżniona wysokimi odznaczeniami państwowymi i regionalnymi. Zmarła 20 lipca 2014 r. w wieku 85 lat, pochowana została na cmentarzu komunalnym w Opolu-Półwsi.

K.K.

Zob. też:

Śliwińska Anna: Janina Kościów (1929-2014) W: Zostawili swój ślad Warszawa : Wydaw. SBP, 2017, s. 116-127. (Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych ; t. 15)